Lean Manufacturing (tạm dịch là Sản Xuất Tinh Gọn) là một
nhóm phương pháp, hiện đang được áp dụng ngày càng rộng rãi trên khắp thế giới,
nhằm loại bỏ lãng phí và những bất hợp lý trong quy trình sản xuất, để có chi
phí thấp hơn và tính cạnh tranh cao hơn cho nhà sản xuất.
1.1 Mục Tiêu của Lean Manufacturing:Lean Manufacturing,
còn gọi là Lean
Production, là một hệ thống các công cụ và phương pháp nhằm liên tục loại bỏ tất
cả những lãng phí trong quá trình sản xuất. Lợi ích chính của hệ thống này là
giảm chi phí sản xuất, tăng sản lượng, và rút ngắn thời gian sản xuất. Cụ thể
hơn, các mục tiêu bao gồm:
1. Phế phẩm và sự lãng phí – Giảm
phế phẩm và các lãng phí hữu hình không cần thiết, bao gồm sử dụng vượt
định mức nguyên vật liệu đầu vào, phế phẩm có thể ngăn ngừa, chi phí liên quan
đến tái chế phế phẩm, và các tính năng trên sản phẩm vốn không được khách hàng
yêu cầu;
2. Chu kỳ sản xuất - Giảm
thời gian quy trình và chu kỳ sản xuất bằng cách giảm thiểu thời gian chờ
đợi giữa các công đoạn, cũng như thời gian chuẩn bị cho quy trình và thời gian
chuyển đổi mẫu mã hay quy cách sản phẩm;
3. Mức tồn kho – Giảm
thiểu mức hàng tồn kho ở tất cả công đoạn sản xuất, nhất là sản phẩm dở
dang giữa các công đoạn. Mức tồn kho thấp hơn đồng nghĩa với yêu cầu vốn lưu động
ít hơn;
4. Năng suất lao động – Cải
thiện năng suất lao động, bằng cách vừa giảm thời gian nhàn rỗi của công
nhân, đồng thời phải đảm bảo công nhân đạt năng suất cao nhất trong thời gian
làm việc (không thực hiện những công việc hay thao tác không cần thiết);
5. Tận dụng thiết bị và mặt bằng – Sử
dụng thiết bị và mặt bằng sản xuất hiệu quả hơn bằng cách loại bỏ các
trường hợp ùn tắc và gia tăng tối đa hiệu suất sản xuất trên các thiết bị hiện
có, đồng thời giảm thiểu thời gian dừng máy;
6.
Tính linh động – Có khả năng sản xuất nhiều loại sản phẩm
khác nhau một cách linh động hơn với chi phí và thời gian chuyển đổi thấp
nhất.
7. Sản lượng – Nếu
có thể giảm chu kỳ sản xuất, tăng năng suất lao động, giảm thiểu ùn tắc
và thời gian dừng máy, công ty có thể gia tăng sản lượng một cách đáng kể từ cơ
sở vật chất hiện có.
Hầu hết các lợi ích trên đều dẫn đến việc giảm giá thành
sản xuất – ví dụ như, việc sử dụng thiết bị và mặt bằng hiệu quả hơn dẫn đến chi
phí khấu hao trên
đơn
vị sản phẩm sẽ thấp hơn, sử dụng lao động hiệu quả hơn sẽ dẫn đến chi phí nhân
công cho mỗi đơn vị sản phẩm thấp hơn và mức phế phẩm thấp hơn sẽ làm giảm giá
vốn hàng bán.
Một cách hiểu khác về Lean Manufacturing đó là việc nhắm đến
mục tiêu: với cùng một mức sản lượng đầu ra nhưng có lượng đầu vào thấp hơn –
ít thời gian hơn, ít mặt bằng hơn, ít nhân công hơn, ít máy móc hơn, ít vật liệu
hơn và ít chi phí hơn.
1.2 Việc Tạo Ra Giá Trị và Sự Lãng Phí: Trong
Lean Manufacturing, giá trị của một sản phẩm được xác định hoàn toàn dựa
trên những gì khách hàng thật sự yêu cầu và sẵn lòng trả tiền để có được. Các
hoạt động sản xuất có thể được chia thành ba nhóm sau đây:
- Các
hoạt động tạo ra giá trị tăng thêm (Value-added activities) là
các hoạt động chuyển hoá vật tư trở thành đúng sản phẩm mà khách hàng
yêu cầu.
- Các hoạt động không tạo
ra giá trị tăng thêm (Non value-added activities) là
các hoạt động không cần thiết cho việc chuyển hoá vật tư thành sản phẩm mà
khách hàng yêu cầu. Bất kỳ những gì không tạo ra giá trị tăng thêm có thể được
định nghĩa là lãng phí. Những gì làm tăng thêm thời gian, công sức hay chi phí
không cần thiết đều được xem là không tạo ra giá trị tăng thêm. Một cách nhìn
khác về sự lãng phí đó là bất kỳ vật tư hay hoạt động mà khách hàng không sẵn
lòng trả tiền mua. Thử nghiệm và kiểm tra nguyên vật liệu cũng được xem là lãng
phí vì chúng có thể được loại trừ trong trường hợp quy trình sản xuất được cải
thiện để loại bỏ các khuyết tật.
- Các hoạt động cần thiết nhưng không tạo ra giá trị
tăng thêm (Necessary non value-added activities) là các hoạt động
không tạo ra giá trị tăng thêm từ quan điểm của khách hàng nhưng lại cần
thiết trong việc sản xuất ra sản phẩm nếu không có sự thay đổi đáng kể nào từ
quy trình cung cấp hay sản xuất trong hiện tại.
Dạng lãng phí này có thể được loại trừ về lâu dài chứ không thể thay đổi trong
ngắn hạn. Chẳng hạn như mức tồn kho cao được yêu cầu dùng làm kho “đệm” dự
phòng có thể dần dần được giảm thiểu khi hoạt động sản xuất trở nên ổn định
hơn.
Theo nghiên cứu của Trung Tâm Nghiên Cứu
Doanh Nghiệp Lean (Lean Enterprise
Research Centre) tại Anh Quốc (Going Lean – Peter Hines & David Taylor –
1.2000) cho thấy trong một công ty sản xuất đặc trưng thì tỷ lệ giữa các hoạt động
có thể được chia ra như sau:
- Hoạt động tạo ra giá
trị tăng thêm 5%
- Hoạt động không tạo
ra giá trị tăng thêm 60%
- Hoạt động cần thiết
nhưng không tạo ra giá trị tăng thêm 35%
- Tổng các hoạt động
100%
Nghiên cứu này chỉ ra rằng có đến 60% các hoạt động ở tại
một công ty sản xuất đặc trưng có khả năng được loại bỏ.